Zwyczaje, które nadal zajmują ważne miejsce w życiu społeczeństwa.

BOŻE CIAŁO W ŁOWICZU


Boże Ciało, czyli uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa, to jedno z najważniejszych świąt w Kościele Katolickim. Zostało ono zapoczątkowane w XIII w. we Francji. Od początku uroczystość łączyła się z procesją, jednak w XV w. uzupełniono ją o modlitwę proszalną - proszono o pogodę, urodzaj i odsunięcie wszelkich nieprzyjaznych plonom zjawisk pogodowych. Tradycją jest przynoszenie do domów gałązek, które zdobią ołtarze -  na przykład brzózek.

Na terenie dawnego Księstwa Łowickiego gałązki z czterech ołtarzy kładziono w rogach stodół, aby chroniły zgromadzone zboże przed szkodnikami. Zatknięcie ich na brzegach pól i zagonów miało zapewnić wysokie plony. Gałązek używano też do leczenia nadmiernie płaczących dzieci, ochrony przed klęskami m.in. pożarami. Dziś mało kto pamięta o takim zwyczaju, lecz nadal możemy spotkać grupy ludzi pielęgnujących tą tradycję i przekazujących ją pokoleniom.

Sama procesja jest nie mniej barwna i uroczysta niż przed laty. Obecnie wielu mężczyzn jak i kobiet z dziećmi można zobaczyć w kolorowych ludowych strojach, którzy pragną ubarwić to wydarzenie. Ważne święto jest także atrakcją turystyczną dla ludzi z całej Polski, jak i dla tych z zagranicy. Turyści często opisują łowickie Boże Ciało jako barwną paradę ku czci Boga.

Właśnie dzięki temu, że ludzie zakładają regionalne stroje na takiego typu święta, tradycja łowicka jest podtrzymywana. Również zaznaczają tym swą odrębność etniczną.


WYCINANKI ŁOWICKIE

Wycinanka to rodzaj papierowej ozdoby, która pojawiła się na przełomie XIX i XX wieku. Występowała ona głównie na bogatych etnicznie ternach Polski, również Ziemi Łowickiej. Przypominające małe dzieła sztuki wycinanki łowickie głównie służyły do dekoracji chałup wiejskich. Wykonywano je ręcznie za pomocą nożyc do strzyżenia owiec, dlatego każda z nich jest wyjątkowa i niepowtarzalna. Początkowo były to pojedyncze elementy wycięte z kolorowego, koniecznie glansowanego papieru, naklejane bezpośrednio na kafle piecowe, belki stropowe i ściany. Potem zaczęto je umieszczać na białych kartkach. Wówczas zaczęły występować symetryczne motywy roślinne i geometryczne, a w dalszym etapie przedstawienia życia łowickiej wsi: praca, święta, obrzędy ludowe. 

Dzisiaj, również ludność zajmuje się robieniem wycinanek - na przykład na szkolne dekoracje, a także motyw łowickich wycinanek przez pewien czas był modny w całej Polsce - zdobiono nimi głównie torby, portfele i odzież. Tradycyjny element znajduje się także w licznych skansenach - w Maurzycach, Nagawkach.

W latach 90 XX w. ukształtowały się trzy podstawowe formy tradycyjnej łowickiej wycinanki:
  • okrągłe „Gwiozdy”
  • prostokątne „Kodry”
  • pionowe „Tasiemki”


Kordy - prostokątne wycinanki o motywach kwiatowych, zawierające sceny z życia wsi i elementy zoomorficzne. Ich nazwa wywodzi się od kołtryn, które kiedyś były bardzo popularne. Najczęściej były umieszczane na belkach pod stropem, ścianach pomiędzy oknami i nad drzwiami do chałupy. 




Gwiozdy - wycinanki zawierające najczęściej motywy roślinne, zoomorficzne i antropomorficzne. Powstawały przez naklejenie na biały karton. Gwiozdy umieszczane były na belkach pomiędzy "kodrami". Czasami były zakończeniem trzeciej formy wycinanek "tasiemek". Wykonywane były przez odpowiednie "pocięcie" jednego kawałku papieru w czarnym kolorze. Dopiero na to naklejane były wielobarwne dekoracje.  Dziś możemy rozróżnić dwa rodzaje ażurowych gwiozd. Pierwsze, występują w formie barwnej rozety z wzorami geometrycznymi. W drugich najważniejszym elementem była para ptaków zwróconych ku sobie. Ten rodzaj wycinanek nie służył do dekoracji izb, a był przeznaczony na sprzedaż.



Tasiemki - wycinanki wykonane z dwóch pionowych pasków o identycznej dekoracji. Pasy są połączone u góry, czasami "gwiozdom" i nieco rozsunięte u dołu. Dolne brzegi tasiemek przyozdabiane są kolorowymi frędzelkami lub ażurowymi koronkami. W swojej formie przypominają wstążki, używane do wieńców ślubnych na terenie Łowicza pod koniec XIX w.









WIELKANOC WE WSI BOCZKI



Nieopodal Łowicza znajduje się wieś Boczki, która jest znakomitym przykładem przekazywania zwyczajów młodszym pokoleniom, aby je pielęgnowały i przekazywały dalej. Dziś wiele obyczajów zostało zapomnianych i niezapisanych. Te, które możemy podziwiać są pozostałością wielkiej i znanej na całym świecie tradycji łowickiej. 

W okresie wielkanocnym młodzież z Boczków szczególnie pokazuje swoje przywiązanie do zwyczajów, które przekazali im ich dziadkowie. 


Ludzie z parafii pod wezwaniem Św. Rocha w Boczkach w Niedzielę Palmową przygotowują palmy. Co roku jedna ze wsi przygotowuje okazałą palmę, która jest potem ozdobą świątyni. 









Często w pobliżu świąt Wielkiej Nocy przychodzi intensywny czas prac polowych ważnych dla plonów i dobrobytu rodziny, która utrzymuje się z rolnictwa. W tych pracach uczestniczą zazwyczaj mężczyźni. Młodzież pomaga w kościele przygotować Ciemnicę i Grób Pański. Kobiety w okresie Triduum Paschalnego przygotowują dom do świąt oraz potrawy. 








W Wielką Sobotę m.in. kawalerowie i strażacy pełnią wartę przy Grobie Pańskim. Ważnym elementem świąt wielkanocnych jest Msza Rezurekcyjna. W procesji uczestniczą starsi a także ci najmłodsi. Tradycją też jest zwyczaj przejścia strażaków z chorągwią przez wieś sprzed domu sołtysa wsi. Następnie odbywa się uroczysta msza święta.







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz